Edebi Metinler - Okuma Listesi 8

Yaratıcı yazarlık, yazın sanatı, edebiyat dersleri ve okuma deneyimi üzerine yazılmış kitaplardan oluşan bir listeyi, “Edebi Metinler” başlığı altında yayımlayacağımız yazı dizisiyle, her ay sizlerle paylaşıyoruz.

Ursula K. Le Guin - Sözcüklerdir Bütün Derdim: Hayat ve Kitaplar Üzerine Yazılar - Hep Kitap

Hep Kitap’ın yazmayı ve okumayı hayatının merkezine yerleştiren, sözcüklerden beslenen herkesin ilgisini çeken “Atölye” serisinden yepyeni bir Ursula K. Le Guin kitabı: Sözcüklerdir Bütün Derdim: Hayat ve Kitaplar Üzerine Yazılar!

Atölye serisinin ilk kitaplarındandı Ursula K. Le Guin’in “Dümeni Yaratıcılığa Kırmak.” Orada yazar adaylarının elinden tutmuş, yaratıcılık denizindeki rotayı göstermiş, zamansız bir pusula tutuşturmuştu ellerine. Şimdiyse tayfayı genişletiyor, sadece yazar adaylarını değil sözcüklerle derdi olan herkesi alıyor sihirli gemisine…

Kimi zaman nasıl okumak gerektiğini anlatıp dehasının gölgesini düşürüyor sayfaların üstüne, kimi zaman edebiyatın ne olduğunu ve asıl önemlisi ne olmadığını gösterip hayal gücünün ışığıyla yıkıyor bildiğimiz dünyayı. Edebiyatın sahip olduğumuz en iyi elkitabı olduğunu söylüyor; “ziyaret ettiğimiz ülkenin, yani hayatın en kullanışlı rehberi...” Kimi zaman diğer yazarların eserlerine sızıp oradaki cevherleri çıkarıyor, kimi zaman da cevher sandığımız şeyin çakıl taşından başka bir şey olmadığını gösteriyor.

Her zaman muzip, masum, cesur, çoğunlukla da acımasız Le Guin. Lafını kimseden sakınmıyor, insanların beklentilerini karşılamakla ilgilenmiyor. Onun tek derdi sözcükler. Ölümünün bıraktığı boşluğu da yalnızca onlar doldurabilir: “Bir gün mezar taşım olduğunda, üstünde sadece ismim olsun istiyorum. Fakat bundan da öte, yazarının cinsiyetiyle değil, yazılışının kalitesiyle ve eserin değeriyle yargılanan kitapların üstünde görmek istiyorum ismimi.”

Çevirmen: Damla Göl

Sayfa Sayısı: 416

---

İshak Reyna - Yazarın Kuramı: Eserimi Nasıl Yazdım? - İletişim Yayınları

Rousseau / Balzac / Edgar Alan Poe / Dostoyevski / Lev Tolstoy / Henry James / Nietzsche / Joseph Conrad / Paul Valéry / Raymond Roussel Mayakovski / Marguerite Yourcenar / Elias Canetti / Carlos Fuentes / Ursula K. Le Guin / Kenzaburo Oe / Paul Auster / Ahmet Mithat / Reşat Nuri Güntekin / Ahmet Hamdi Tanpınar / Nazım Hikmet / Asaf Halet Çelebi / Orhan Kemal / Peride Celal / Attila İlhan / Adalet Ağaoğlu / Ferit Edgü / Selim İleri / Orhan Pamuk / Hasan Ali Toptaş.

Elinizdeki derleme, eseri üzerine bir okur ve yorum sahibi de olan yazarın sözünü, aracıları aradan çıkararak, okurun ve eleştirinin sözleriyle birlikte ve eşit biçimde ele alma doğrultusunda bir adımdır. Türk ve Dünya edebiyatından yapılan bu seçkide, romandan öyküye ve şiire varan bir yelpazede yazarların eserlerini nasıl tasarladıklarını, onları nasıl yazdıklarını anlattıkları yazıları bir araya topladık… Bazı yazarlar yazma ânına dair kişisel deneyimlerini, duygu dünyalarını aktarırken bazıları çok tartışılan eserlerini yazarken arka planda akan ve eserlerini birebir etkileyen tarihî olayları da kayıt düşüyorlar. Bu seçki sadece edebi metnin dinamiğini çözmeye çalışan edebi kuramlara içeriden bir katkı yapacak, kuramsal bir bakış sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda eserin yazıldığı o büyülü ana, hep merak edilen yaratma anına da tanıklık ediyor.

Sayfa Sayısı: 367

---

Jean-Paul Sartre - Edebiyat Nedir? - Can Yayınları

Edebiyat Nedir? XX. yüzyılın en etkili düşünür ve yazarlarından Jean-Paul Sartre’ın 1940’ların sonlarındaki kültleşmiş kitaplarından. Kuram ve eylem adamı niteliklerini birleştiren, yazar aydın kimliğiyle yaygın bir etki uyandıran Sartre, döneminde tartışmalara yol açan bu kitabında edebiyat kavramını “yazar”, “yazarın görevi” ve “okurun konumu” üzerinden üç ayrı kategoride ele alıyor. Yazarı, çağının dünyasına sırt çevirmeyen, yaşadığı dönemin gerçeklerinden, çıkmazlarından esinlenerek tavrını ve eylemini belirleyen aydın olarak görüyor. Bireyin kökten özgürlüğünü savunan varoluşçuluğun bu büyük sözcüsü, okurlarını özgürleşme sürecine taşıması gereken aydının görevini “yazarken değiştirmek, yazarken özgürleştirmek” diye tanımlıyor. Edebiyata “güdümlülük” kavramı açısından yaklaşırken Aydınlanma Çağı’nın aydınını övüyor, XIX. yüzyılın burjuva ahlakını dayatan yazarlara ateş püskürüyor. Sartre’ın edebiyatı olduğu kadar yazarı da sorgulayan bu kült metni, “Her insan herkes karşısında her şeyden sorumludur,” diyen Dostoyevski’nin sözlerini doğruluyor.

Sartre’ın bu zihin açıcı kitabı, yeni çevirisiyle tekrar okurlarla buluşuyor.

Çevirmen: Orçun Türkay

Sayfa Sayısı: 280

---

Ahmet Hamdi Tanpınar - Edebiyat Dersleri - Dergâh Yayınları

“Tanpınar’ın öğrencileri, onun planlı-programlı, derste işleyeceği konuları önceden hazırlayan disiplinli bir hoca olmadığından, bu yüzden de derslerini oldukça serbest bir şekilde yaptığından bahsederler... tamamen Tanpınar’a özgü zengin çağrışımların meydana getirdiği bir üslupla anlatılan bu derslerin tam anlamıyla bir tür mukayeseli edebiyat dersi mahiyetinde olduğunu belirtmeliyim.”

Sayfa Sayısı: 320

---

Yeşim Cimcoz - Yazarak Hafifleyin - Yitik Ülke Yayınları

İçinizdeki “Yazar”ı tanıyor musunuz? Yaratıcılığınızı açacak, biriktirdiklerinizi, yaşadıklarınızı başka hayatlar yaratmak için kullanmanızı sağlayacak alıştırmalar var bu iki kapağın arasında. Bir dil, bir insan demektir derler… o zaman bir kitap bir dünya demektir. Kendi dünyalarınızı yaratabilmenin keyfini, anlatmanın hafifliğini, kurgulamanın heyecanını yaşadığınız anların kapılarını açan alıştırmalar var bu iki kapağın arasında. “Ben yaratıcı değilim ki” diyenleri kendi yazdıklarıyla şaşırtacak, yazamam diyenlere ses verecek, denenmiş alıştırmalar var bu kitapta. Bu kitap sizi yazar yapmayacak. Bu kitap size yaratıcılığın yazıyla buluştuğu o sihirli satırların dünyasını açacak. Belki de kendi içinizde var olduğunu bilmediğiniz, belki de bilmenize rağmen henüz tanışmadığınız o yazarla sizi alıştırmalarda buluşturacak bu kitap. Tanışmak, buluşmak ve ilk adımı atmak için bu iki kapağın arasında sizi bekleyen satırlar var. Siz yanınızda sadece bir kalem ve bir kâğıt bulundurun.

Sayfa Sayısı: 124

Not: "Edebi Metinler Yazı Dizisi"nin 7. bölümü için tıklayın: Edebi Metinler Okuma Listesi 7